Die rooi gevaar, mevrou van Rooyen kom kuier, “red curse”, ek is siek, , “shark week”, daai tyd van die maand, “having the painters in”, “a visit from Aunt Flo”. Dis maar ‘n paar van die byname wat ons gee vir die woord -menstrueer.
Engel het, ‘n paar dae voor haar 13de verjaarsdag, uiteindelik die verassings besoekie gekry. Haar eerste volwaardige maanstonde. Dit het gepaard gegaan met “ek het niks gebring nie, Ma” en Ma wat gou in die garage se winkel moes inhol oppad huis toe van Ballito af. Manlief wat net sy oë gerol, want hoekom moet ons by ‘n winkel stop as ons nog nie eers die strand dorp verlaat het nie? (Moet ek dit regtig uitspel?) En die 9jarige Japsnoet wat onskuldig nuuskierig wou weet wat ons gaan koop, want sy wil nooit uitmis op sweeties koop nie. En daar was ook die knaende lae maagpyn wat daarmee gepaard gaan, waarvoor Panado omtrent so effektief is soos ‘n pak smarties. Garage kafees verkoop nie Nurofen for periods nie.
Hulle sê (julle weet daardie onbekende hulle waarna almal verwys, want hulle is so ongelooflik wys) dat jy jou menstruasie moet verwelkom en vier. Soos ‘n goeie blogger haar betaam, het ek bietjie gaan navorsing doen. Die Nootka mense van Kanada hou ‘n groot fees, waarna die meisie ver uitgevat word die diepsee in. Daar word sy gelos en moet sy terugswem land toe. Eers daarna word sy dan as volwaardig vrou erken deur haar hele gemeenskap. Die Dagara meisies van Wes Afrika gaan deur ‘n seremonie, gevolg deur ‘n periode van mentorskap oor seks, intimiteit en die helende krag van menstruerende vroue. In sommige dele van Indië word daar vrolik fees gevier en die meisie word bederf met geld, geskenke en pragtige klere. Japanese families vier hierdie mylpaal deur rooi rys en rooi bone te eet. Vir die meer modernes onder ons was daar voorstelle soos ‘n groot familie ete om jou dogter se vrouwees te vier. Ek dink as ek vir ‘n reeds selfbewus Engel ‘n “period party” reël, vergewe sy my NOOIT nie. ‘n Vriendin het my vertel toe haar oudste begin menstrueer, en sy eers twee dae later uitvind, was sy so oorstelp dat sy sommer begin huil het. Darem van vreugde. Maar haar dogter wou die berge inhardloop van skaamte oor haar ma se reaksie.
“Mom, please stop crying, that is why I didn’t want to tell you!”.
‘n Onderwyseres by Engel se skool het vertel toe haar dogter by die skool begin menstrueer het, was die arme meisiekind in so ‘n toestand, sy moes haar maar huis toe vat.
Feit is, dit maak nie saak hoe fisiek voorbereid ons amper tieners is op die koms van die rooi gevaar nie, dit tref hulle soos ‘n tsunami. En kom ons wees nou maar eerlik met mekaar, vrou tot vrou – menstruasie is kak sleg. Daar is geen manier om dit mooi in te kleur en versier nie. Menstruasie is nie oor fees te vier nie, dis die begin van een helse persoonlike verantwoordelikheid. Dit gaan gepaard met ten minste twee keer ‘n dag stort, honderde besoeke aan die toilet met jou mooi “pad” sakkie, sekere klere wat jy nie kan dra nie, die gestres oor ‘n moontlike lekkasie, ‘n vier dag konstante “stickiness”, en ‘n gesukkel met tamponne op swemdae en hoop die toutjie hang nie uit nie. En daardie sluimerende maagpyn wat jou vanuit nêrens tref, en jou soms so onderstebo gooi dat jy noodgedwonge jou kop in die naaste toiletbak moet gaan druk. En daar gaan die maagpyn pil wat jy so pas gesluk het ook.
Kan julle raai dat ek elke vyf dae van elke maand, gehaat het met ‘n passie? Ek was een van daardie ongelukkiges wat vir baie jare my sosiale lewe moes beplan om my swaar maandstondes. Geen “game drive” naweke of piekniek langs die rivier nie. Simpel verskonings maak, want dis makliker as om die eintlike rede te moet gee. Gimnastiek kompetisies was ‘n nagmerrie, want ek kon nie regkom met tamponne nie. “I must have been quite a sight” in my pienk leotard. As volwassene het dit nie makliker geraak nie, inteendeel, raai wie se “period” het die dag voor haar troue begin? Het enigeen van julle al probeer om ‘n doekie te ruil, in ‘n klein publieke toilet, met ‘n Cinderella-laag-op-laag netrok aan? As ek op ‘n jonger ouderdom geweet het hoeveel makliker dit sou gewees het op die Pil, het ek dit veel vroeër begin gebruik. Maar ek was bang “ek tel gewig op”.
Genadiglik het ons dogters dit effe makliker as wat ons gehad het. Daar is “pantyliners”, “applicator tampons”, gewone tamponne, doekies met vlerkies, “extra long” doekies vir slaaptyd, selfs doekies met mooi versierings. Al wat ek onthou, en gebruik het, was daardie matras dik New Freedom doekies. Ek sweer die vervaardigers het net ‘n bol van daardie oprol watte gevat en ‘n lagie tissuepapier oorgevou. Mens kon nie anders as om te loop soos ‘n “cowboy” met daardie goed in jou broekie nie. Dit was net plainweg vernederend.
So nee, in ons huis gaan daar nie fees gevier word met rooi fluweel koek en goud-rooi baniere en rooi ballonne nie. Ons sal elke maand en sy maagpyn en aggresiewe buie vat soos dit kom. En haar leer om altyd voorbereid te wees op Mev van Rooyen se onwelkome, ongenooide besoeke.
Verwysings
https://www.drnorthrup.com/celebrating-a-girls-first-period/
http://blog.gladrags.com/656/the-curse-cultural-celebrations-of-menarche-by-eve-agee/
